آنچه می‌خوانید:
علت به وجود آمدن صرافی های غیر متمرکز یا (Dex)
بهتر است کمی در مورد فلسفه شکل گیری صرافی های غیر متمرکز بدانیم. ساخت و شکل گیری صرافی های غیر متمرکز رابطه تنگاتنگی با بلاکچین دارد و از آن جا که بلاکچین تراکنش ها و معاملات وکارها را در دست گرفته (dex) آمده تا مکملی برای تکمیل این فعالیت باشد.
صرافی متمرکز واسطه ای است برای مدیریت وجوه و پردازش معاملات در کار.
چنین چیزی با پدیده تمرکز زدایی در بلاکچین کاملا مغایرت دارد و تضاد در آن به وضوح قابل توجیه است. به همین سبب گروهی از فعالین در بازار تصمیم گرفتند که صرافی راه اندازی کنند که در آن هیچ واسطه ای برای انجام معاملات و تراکنشها در کار نباشد و از اینجا بود که صرافی های غیر متمرکز به بازار ارزهای دیجیتال وارد شد.
صرافی غیر متمرکز (dex) به زبان ساده
برگرفته از decentralized exchange است . این شکل از صرافی ها به منظور معامله های بدون نیاز به واسطه شکل گرفته اند که معاملات در آنها با تکیه بر قرار دادهای هوشمند و بلاکچین انجام خواهد شد.
و سود و مزیت این صرافی ها به این شکل است که هیچ پولی به نفر سوم نمی رسد و شما کارمزدی به صرافی نخواهید داد و سرمایه شما داخل کیف پول شما میماند و می توانید دارایی هایتان را مسقتیما خودتان مدیریت کنید.
برای داشتن حساب در دکس ها، نیاز به دادن اطلاعات شخصی و خصوصی خود نیستید و با وصل کردن یک کیف پول میتوانید از خدمات dex استفاده کنید.
البته به دلیل مشکلات فنی که گاهی برای صرافی های dex به وجود می آید، مسئله مقیاس پذیری بلاکچین ها یا همان کندی تراکنش ها. هنوز بیش از 90% معاملات ارزهای دیجیتال در صرافی های متمرکز انجام می شود و سرمایه گذاران آنطور که باید در حال حاضر از صرافی های غیر متمرکز استفاده نمی کنند . اما با این حال در سال 2021 و 2022 میلادی شاهد رشد شگفت انگیز معاملات در صرافی های غیر متمرکز بودیم و توقع می رود که آینده درخشانی چشم انتظار این دست از صرافی ها باشد.
روش معاملات در صرافی های غیرمتمرکز (دکس)
در قسمت صرافی غیر متمرکز چیست اشاره کردیم که معاملات در دکس ها به صورت قرار دادهای هوشمند انجام می شود، به همین سبب این صرافی باید بر بستر شبکه های بلاکچین قرار بگیرد که از قرار دادهای هوشمند پشتیبانی می کنند. اصلی ترین شبکه بلاکچین میزبان صرافی های غیر متمرکز، اتریوم است.
روش های مختلف تامین نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز (Dex)
در حال حاضر سه روش برای تامین نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
انواع صرافی های ارز دیجیتال
آموزش صفر تا صد ارز دیجیتال
بازارساز خودکار(AMM)
سیستم بازار خودکار (Automated Market Maker) با هدف حل کردن مشکل نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز ایجاد شده است. که ایده اصلی این صرافی ها بر اساس مقاله ای تخصصی که ویتالیک بوترین (خالق اتریوم) منتشر کرده شکل گرفته است. سیستم بازارساز خودکار متکی بر خدمات مبتنی بر بلاکچین است که این خدمات را اوراکل های بلاکچین انجام میدهند. در اغلب آنها اطلاعاتی از پلتفرم های دیگر برای تعیین قیمت دارایی های معامله شده ارائه می شود.
با کمک سیستم بازارساز خودکار، سفارش های خرید و فروش مستقیما به هم وصل نخواهند شد بلکه نقدینگی لازم در استخر های نقدینگی تامین می شود. اجرای معاملات با تکیه بر دارایی های موجود در استخرهای نقدینگی صورت می گیرد که تامین نقدینگی استخر بر عهده ی کاربران است؛ و بدین ترتیب کاربران در ازای سپردن دارایی خود به استخر نقدینگی برای مدت زمان مشخص پاداش دریافت خواهند کرد.
دفتر سفارش (Order Book)
در دفتر سفارش فروش تمامی سوابق سفارش های باز و خرید و فروش ارزهای دیجیتال برای بعضی از جفت ارزهای معاملاتی مثل (یورو دلار) جمع آوری می شوند. سفارش های خرید نشان دهنده این است که معامله گر تمایل دارد به خرید یا پیشنهاد برای یک دارایی با قیمتی خاص؛ در حالی که سفارش های فروش نشان می دهد که معامله گر حاضر است که دارایی خود را در قیمتی مشخص به فروش برساند.
همه ی این دیتاها در دفتر سفارش متکی بر بلاکچین ، نگهداری و ثبت می شوند که به کمک این سیستم امکان انجام دادن معاملات اهرمی در دکس ها فراهم می شود، اما با این حساب شواهد نشان داده است که صرافی دفتر سفارش همواره با معضل کمبود نقدینگی مواجه است.
سیستم تجمیع کننده (Dex Aggregators)
از دیگر راه حل مشکل نقدینگی در صرافی های دکس، سیستم تجمیع کنندگان هستند. در این سیستم تجمیع کننده، نقدینگی از چند صرافی غیر متمرکز جمع می شود و به این ترتیب لغزش و کبود در سفارش های متنوع به حداقل مقدار ممکن می رسد که در نتیجه کارمزد معامله ها نیز بهینه می شود و زمان ثبت معامله ها نیز رو به کاهش می رود.
مزیت های صرافی های غیر متمرکز
در ادامه بحث به چند مورد از اصلی ترین مزیت های دکس ها می پردازیم:
دسترسی به توکن های بیشتر
در صرافی های متمرکز برای قرار دادن توکن در لیست معاملات معمولا بررسی هایی صورت می گیرد به همین دلیل تعداد توکن های زیادی در این صرافی ها وجود ندارد؛ این در حالی است که تعداد توکن ها در صرافی های غیر متمرکز بیشتر است. (باید در نظر داشت که این قضیه خطر کلاهبرداری را افزایش خواهد داد)
حفظ حریم خصوصی
کار کردن با این صرافی ها بدون احراز هویت امکان پذیر خواهد بود و باید اشاره کرد که هنگام معامله کردن هویت معامله گران فاش نمی شود.
ارتقای امنیت دارایی
در مطالب بالا بدین موضوع اشاره کردیم که دارایی معامله گران در صرافی غیر متمرکز نگهداری نمی شود، بنابراین فقط زمانی که معامله گر ها قصد انجام معامله دارند کیف پول خود را به صرافی متصل می کنند که این قضیه احتمال حمله هکرها را کاهش خواهد داد.
کارمزد کم
در صورتی که نقدینگی به مقدار کافی در دکس ها وجود داشته باشد، کارمزد معاملات به طور قابل توجهی از صرافی های معمول کمتر خواهد بود.
چالش های پیش روی DEX ها
بخش اعظمی از معاملات در صرافی های متمرکز انجام می شود. واقعیت این است که صرافی های غیر متمرکز هنوز موفق به جذب اعتماد معامله گران بازار رمز ارزها نبوده است. صرافی های متمرکز زیرنظر نهاد های متمرکز فعالیت می کنند. حتی بعضی از آن ها وجوه کاربران را بیمه می کنند که این نکته باعث می شود معامله گران بازار رمز ارزها بیشتر از صرافی های متمرکز استفاده کنند.
معرفی چند مورد از بهترین صرافی های غیر متمرکز
بایننس (Binance Dex)
صرافی خود را در فوریه سال 2019 میلادی راه اندازی کرد. دارای کارمزد بسیار پایین است که این قضیه نقطه تمایز این صرافی با رقیبان خود است.
در نظر داشته باشید که صرافی بایننس اعلام کرده است که به کاربران کشورهای مورد تحریم قرار گرفته از جمله ایران و آمریکا نمی تواند خدمات دهد، اما با این حال بعضی از کاربران با نرم افزارهای رفع تحریم موفق به ایجاد حساب و انجام معاملات در این صرافی شده اند.
آی دی اکس (IDEX)
این صرافی به عنوان صرافی دارایی های غیرمتمرکز اتریوم شناخته می شود. از جدیدترین صرافی هایی است که بعد از آغاز به کارش توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این صرافی نوعی پلتفرم همتا به همتا برای رد و بدل کردن (تبادل) توکن های ERC20 است.
همچنین در این صرافی امکان سپرده گذاری در ارزها وجود دارد که چنین قابلیتی در صرافی های غیر متمرکز مشابه آن کمتر مشاهده شده است.
وان اینچ (1inch)
در حقیقت باید گفت صرافی وان اینچ تلفیقی از چند صرافی غیرمتمرکز است. و تعداد توکنهای لیست شده در این صرافی غیر متمرکز قابل قبول است.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی صرافی های غیر متمرکز پرداختیم. باید توجه داشته باشید که کارشناس های بازارهای مالی برای افراد مبتدی و تازه وارد استفاده از صرافی های متمرکز را پیشنهاد می کنند(که بیشتر به دلیل ارائه خدمات پشتیبانی است).
زیرا استفاده از خدمات دکس ها نیازمند تخصص و دانش فنی در این زمینه است، لذا چالش نقدینگی در صرافی های غیر متمرکز شرایطی را ایجاد می کند که برای انجام دادن معامله ای موفق نیازمند تجربه ای بالا خواهد بود که این در صورتی است که افراد تازه کار و مبتدی در این مسیر مرتکب اشتباهاتی می شوند، بنابراین توصیه می شود قبل از کار کردن با صرافی های غیر متمرکز دانش خود را در این زمینه ارتقا دهید.
